Kansızlık

KANSIZLIK (ANEMİ) 

Özel Bir Nefes Hastanesi İç Hastalıkları Bölümü Hekimlerinden; Uzm.Dr.Mustafa Kemal ÖZBEK  Kansızlık(Anemi) hakkında önemli açıklamalar yaptı. 

Kana rengini veren ve oksijenin hücrelere taşınmasını sağlayan proteine hemoglobin denir. Hemoglobin, kanda kırmızı kan hücreleri (alyuvar) tarafından taşınır. Kanda bulunan hemoglobin proteinin normal seviyenin altına düşmesi veya alyuvarların sayısının azalması durumuna anemi (kansızlık) adı verilir. Aneminin birçok tipi bulunmaktadır: Sonradan ortaya çıkabileceği gibi doğumsal da olabilmektedir. 

Kansızlığın belirtilerinden bazıları şöyledir; 

Halsizlik  

Yüzde, gözde veya tırnak yataklarında solgunluk 

Baş dönmesi 

Çarpıntı 

Unutkanlık  

Saç dökülmesi  

Kulak çınlaması   

Erken yorulma  

Üşüme 

Çarpıntı ve nefes darlığı  

Dudakta çatlaklar 

Göz kararması 

Baş dönmesi 

Huzursuz bacak sendromu 

Konsantrasyon bozukluğu şeklinde görülebilir. 

Özel Bir Nefes Hastanesi İç Hastalıkları Bölümü Hekimlerinden; Uzm.Dr.Mustafa Kemal ÖZBEK  

Kadınlarda daha çok görülüyor! 

İnsanlar için yaşamsal değeri olan kan, farklı hücreleri içinde barındırmaktadır. Sayısı diğer hücrelere göre daha fazla olan kırmızı kan hücreleri (alyuvarlar) oksijeni vücuda dağıtmaktadır. Kırmızı kan hücrelerinin sayısının az olması ya da oksijen taşıma yeteneğinin olmaması nedeniyle kansızlık ortaya çıkmaktadır. Kanda yeterince sağlıklı kırmızı kan hücresi veya hemoglobin olmadığında ortaya çıkan kansızlık, vücuttaki dokulara yeterince oksijen gitmemesi nedeniyle kendini yorgunluk ve halsizlikle belli etmektedir.Kansızlık zamanında müdahale edilmediği takdirde birçok sağlık sorununun başlamasına neden olmaktadır. Kansızlığın kadınlarda görülme sıklığı % 30-40, erkeklerde ise yaklaşık % 20’dir. 

Kansızlık neden olur? 

Vücudun hayatta kalabilmesi için kırmızı kan hücrelerine ihtiyacı vardır. Kırmızı kan hücrelerinin yapısında demir molekülleri içeren ve kompleks bir protein olan hemoglobin bulunur. Hemoglobin molekülleri, akciğerlerden vücudun geri kalan kısmına oksijen taşır. Anemi, kanda yeterince kırmızı kan hücresi bulunmadığında ortaya çıkar. Bazı hastalıklar ve durumlar kırmızı kan hücrelerinin sayısında azalmaya neden olabilir. Birçok anemi türü vardır ve tek bir nedeni yoktur. Kesin nedeni tam olarak belirlemek bazen zor olabilir. Peki kansızlık neden olur? Kansızlık nedenleri şu şekilde sıralanabilir: 

• Vücutta yeterince kırmızı kan hücresi üretilememesi 
• Kanama nedeniyle kırmızı kan hücrelerinin kaybında artma 
• Kırmızı kan hücrelerinin vücutta normalden daha kısa sürede yok edilmesi 

Farklı anemi tiplerinin farklı nedenleri vardır. Anemi tiplerine bağlı nedenlerden bazıları şunları içerir: 

• Demir eksikliği anemisi: Demir eksikliği anemisi en yaygın görülen anemi türüdür. Demir eksikliği anemisi vücutta görülen demir kıtlığından kaynaklanır. Kemik iliğinin kırmızı kan hücrelerinin ihtiyaç duyduğu hemoglobini yapabilmesi için demire ihtiyacı vardır. Yeterli demir olmadan kırmızı kan hücrelerinin üretimi için gereken hemoglobin üretilemez. Bu tip anemi, demir takviyesi almayan birçok hamile kadında ortaya çıkar. Ayrıca, ağır adet kanamaları, mide ülseri ve kanser demir eksikliği anemisine neden olabilir. 
• Vitamin eksikliğine bağlı anemi: Demirin yanı sıra, vücudun yeterince sağlıklı kırmızı kan hücresi üretmek için folat ve B12 vitaminine ihtiyacı vardır. Bu vitaminlerin eksik alındığı bir diyet, kırmızı kan hücresi üretiminin azalmasına neden olabilir. Ayrıca, yeterli miktarda B12 alan bazı insanlarda vitaminin bağırsaklarda emilmesi konusunda sıkıntı vardır. Bu emilim bozukluğu, pernisiyöz anemi olarak da bilinen B12 vitamin eksikliği anemisine yol açabilir. 
• Kronik hastalık anemisi: Kanser, HIV / AIDS, romatoid artrit, böbrek hastalığı, crohn hastalığı gibi bazı iltihabi hastalıklar, kırmızı kan hücrelerinin üretimini engelleyebilir. 
• Aplastik anemi: Aplastik anemi nadir görülen ancak hayatı tehdit eden bir kansızlık türüdür. Vücut yeterince kırmızı kan hücresi üretmediğinde ortaya çıkar. Aplastik aneminin nedenleri arasında enfeksiyonlar, bazı ilaçlar, otoimmün hastalıklar ve toksik kimyasallara maruz kalma sayılabilir. 

• Kemik iliği hastalığına bağlı anemiler: Lösemi ve miyelofibroz gibi çeşitli hastalıklar kemik iliğinde kan hücresi oluşumunu etkileyerek kansızlığa neden olabilir. Bu tip kanserlerin ve kanser benzeri bozuklukların etkileri, hafif olabileceği gibi hayatı tehdit edici de olabilir. 
• Hemolitik anemiler: Hemolitik anemiler, kırmızı kan hücrelerinin yıkımı üretiminden daha hızlı olduğunda ortaya çıkar. Bazı kan hastalıkları kırmızı kan hücresi yıkımını arttırır. Hemolitik anemi kalıtsal olarak ebeveynlerden miras alınabilir veya sonradan ortaya çıkabilir. 
• Orak hücre anemisi: Orak hücreli anemi kalıtsal bir hemolitik anemi türüdür. Kırmızı kan hücrelerinin anormal orak şeklinde oluşmasıyla sonuçlanan hatalı bir hemoglobin formundan kaynaklanır. Bu anormal şekilli kan hücreleri vaktinden önce ölür. Bu da kırmızı kan hücrelerinin kronik yetersizliğine neden olur. 
• Kronik kurşun zehirlenmesine bağlı anemi 

Tanı nasıl konulur? 

Anemi en sık görülen durumlardan biridir. Hemen hemen her toplumda, her ırkta ve her yaş grubunda gözlemlenebilir. Anemi tanısı için öncelikle doktorunuz tarafından tıbbi öykünüz ile talasemi, orak hücre anemisi gibi hastalıklar için aile öykünüz alınacaktır. Sonrasında ise fizik muayene ile birlikte tahlil ve tetkikler yapılarak anemi teşhisi konulabilir. 

Fizik muayene eşliğinde Aneminin tipini ve seviyesini öğrenmek için kan testleri istenilebilir. Kansızlık şüphesi var ise öncelikle tam kan sayımı testi istenebilir. Tam kan sayımı testinde hematokrit, hemoglobin değerlerine ile birlikte alyuvarların, akyuvarların ve plateletlerin yani trombositlerin sayısı kontrol edilir. 

Eğer tam kan sayımı testi anemi teşhisi için yeterli olmazsa hastadan hemoglobin elektroforezi, retikülosit sayımı, serum demiri ve serum ferritin testlerini de isteyebiliriz 

Aneminin bir başka kronik hastalığın belirtisi olduğunün düşünülmesi halinde o hastalıkla ilgili tetkikler yürütülebilir. 

Bağırsaklardan kaynaklı bir kanamadan şüpheleniyorsak dışkıda gizli kan ve kolonoskopi tetkikleri istenebilir. Bunun yanı sıra, kadınlarda üreme sisteminden kaynaklandığı düşünülen kanamalar için jinekolojik muayene olmanız önerilebilir. 

Özel Bir Nefes Hastanesi İç Hastalıkları Bölümü Hekimlerinden; Uzm.Dr.Mustafa Kemal ÖZBEK  

Tedavi süreci 

Anemi tedavisi, aneminin türüne, seyrine ve şiddetine göre değişiklik göstermektedir. Tedavide temel hedef anemiye neden olan durumu ortadan kaldırmaktır. Demir eksikliği ve folik asit nedeniyle oluşan anemi için hekimin tavsiye edeceği yeşil ağırlıklı sebze ve meyvelerin tüketilmesi önerilmektedir. 

Ayrıca bunları dışarıdan alınacak bir takım takviyelerle yapmak da mümkündür. B12 eksikliğine bağlı gelişen anemi içinse damla veya enjeksiyon yardımıyla vitamin takviyesi verilebilir. 

Eğer anemi ilerlemiş ve tehlikeli bir noktaya gelmişse kan ve ilik kök hücre nakli yapılabilir. Ya da anemiye neden olan ve hayatı tehdit eden ciddi bir kanamanız varsa hekiminiz tarafından cerrahi bir operasyon da tavsiye edilebilir. 

ÖZEL BİR NEFES HASTANESİ  

İÇ HASTALIKLARI (DAHİLİYE) 

Uzm.Dr.Mustafa Kemal ÖZBEK 

“Sağlık Hattınız” 

0288 415 7474