Halsizlik, kilo kaybı, kilo verememe gibi şikayetler Tiroit Hastalıklarının habercisi olabilir!

ÖZEL BİR NEFES HASTANESİ GENEL CERRAHİ BÖLÜMÜ Op.Dr.Tolga ÖZDEMİR

Tiroit hastalıkları, tiroit kanseri ve guatr hakkında önemli açıklamalarda bulundu.

Tiroit bezi boyunda yer alan kelebek şeklinde bir organdır. Salgıladığı hormonlar sayesinde vücuttaki birçok fonksiyonu düzenler. Eksikliği ya da fazlalığı durumunda çok ciddi rahatsızlıklara ve şikayetlere neden olabilir. Erkeklere göre kadınlarda daha sık görülen tiroit bezi sorunları, birçok rahatsızlığa da zemin oluşturabilir. Tiroit bezi fonksiyonları, genel vücut sağlığı açısından da çok önemlidir. Çünkü tiroit hormon düzeyindeki dengesizlik, diğer organ ve sistemlerin çalışmasını da olumsuz etkiler. Halsizlik, kilo kaybı, kilo verememe gibi şikayetlerle ortaya çıkan tiroit hormonundaki düzensizlikler, kişinin yaşam kalitesini de düşürür. 

Tirot Bezi Nedir?

Tiroit ismi latince kökenlidir ve savaşlarda kullanılan kalkana benzetildiğinden bu ismi almıştır. Bu bağlamda bazı sözlüklerde “kalkanbezi” olarak da adlandırılmasına karşın şeklinin daha ziyade bir kelebeği çağrıştırdığı söylenebilir.

Tiroit bezi, boyuna önden bakıldığında, alt çene altında yer alan, erkeklerde daha belirgin bir şekilde görülen ve adem elması adı verilen kıkırdak bir çıkıntının hemen altındaki bölgede bulunur.Soluk borusunun (trakea) her iki yanında ve kısmen önünde yer alan bir organdır. Soluk borusunun iki yanına yerleşmiş kısımları sağ ve sol parça (sağ lob, sol lob veya sağ tiroit, sol tiroit) adını alır. Tiroit bir iç salgı bezidir. İşlevi; T3 ve T4 adı verilen hormon üretmesi ve bunları kana salmasıdır. Kanda yeterli düzeyde bulunması gereken bu hormonların temel görevi, vücudun metabolizması ile ilgili tüm işlemleri kontrol etmesi ve doğru şekilde yürümesini sağlamasıdır.

İYİ HUYLU TİROİD HASTALIKLARI

İyi huylu hastalıklardan birinci grubunda tiroidin büyümesi yer alır ve genel anlamda “guatr” olarak bilinir. Yumrulaşan kesime nodül, bu şekilde büyümüş tiroide nodüler guatr denir.

Türkiye’de, özellikle iyottan fakir beslenilen illerimizde, guatr sıklığı nüfusun yarısından fazlasını etkileyebilmektedir. Hastalıkta cinsiyet farklılığı da önemlidir. Cinsiyet dağılımına bakıldığında, kadınlar erkeklere oranla 5 kat daha fazla risk altındalar.

Tiroid, hacim olarak içinde bir veya birden fazla yumrular şeklinde de büyüyebiliyor. Buna tıp dilinde verilen isim; “Nodüler Guatr”. Guatr oluşmasına yol açan etkenin iyot eksikliği olduğu biliniyor.

Tek bir nodül içeren guatrlar tek nodüllü guatr, birden fazla nodül içerenler ise çok nodüllü guatr (multinodüler guatr) adını alır. Göğüs boşluğu içine doğru büyüyen guatrla da karşılaşılabilir (substernal guatr).

İyi huylu hastalıkların ikinci grubu tiroidin işlevsel bozucularıdır. Diğer bir deyişle tiroit fazla hormon üretirse fazla çalışan tiroit söz konusudur. Bunlar zehirli guatr veya hipertiroidi olarak da adlandırılır. Buna karşın herhangi bir nedenle tiroit az hormon üretirse az çalışan tiroit ya da hipotiroidi denen durum ortaya çıkar. Guatrlı hastaların büyük kesiminde işlevsel bozuk ortaya çıkmazken, bir kısmında guatr ve işlevsel bozukluk beraber görülebilir.

İyi huylu hastalıkların üçüncü grubu tiroidin iltihabi hastalıkları ve bunların da bir kısmında guatr olabilir. Haşimato hastalığı, tiroit bezinin otoimmün; yani kişinin kendi koruma mekanizmasını, tiroit dokusunu bir yabancı olarak tanıması ile ortaya çıkan bir tiroit hastalığıdır.  Ayrıca bu grupta tiroidin işlevsel bozuklukları daha sık görülür.

Özel Bir Nefes Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı Op.Dr.Tolga ÖZDEMİR

Nodülsüz guatrın nedenleri nelerdir?

Nodülsüz guatr, tiroit glandının vücut için yeterli miktarda tiroit hormonu üretmemesi sonucu oluşur. Vücutta yapılan tiroit hormonları düşünce, tiroit bezi hücreleri, beyin tarafından daha fazla hormon yapmak üzere uyarılır. Uyarılan tiroit hücreleri daha fazla hormon yapımını sağlamak için çoğalır ve büyür.

Nodüler guatr nasıl oluşur?

Beyinden gelen uyarılar bazen tiroit içindeki bir kısım hücreler tarafından daha fazla algılanır ve bunun sonucu olarak diğer hücrelere göre daha fazla çoğalır. Çoğalan bu hücreler nodül denilen tiroit içindeki yumruları oluşturur.

Özel Bir Nefes Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı Op.Dr.Tolga ÖZDEMİR

Tiroit nodülünün önemi nedir?

Tiroit nodüllerine çok rastlanır, ancak bunların %4-20’si tiroit kanseri riski taşır. Özellikle küçük tek bir nodülün giderek büyümesi, sert ve çevresine yapışık olması kanser kuşkusunu artırır. Çok nodüllü bir guatrda kanser riski daha düşüktür.

Tiroit nodülleri nasıl değerlendirilir?

Tiroit nodüllerinin değerlendirilmesinde Genel Cerrahi ve Radyoloji Uzmanı eşliğinde Tiroit nodülleri ultrasonografi ile incelenmelidir.

 Tiroit Bezinin Fazla Çalışması (Hipertiroidi) Nedir?

Tiroit bezinin kendi başına, kandaki tiroit hormonu düzeyi ile ilişkisiz olarak, devamlı ve vücut gereksinimden fazla tiroit hormonu üretmesine hipertirodi denir. Hipertiroidi de sık rastlanan bir durumdur. Bu durumda organların işlevleri hızlanmıştır. Bunun neticesinde ellerde titreme, çarpıntı, sıcağa tahammülsüzlük, sinirlilik, aşırı heyecan, duygusallık, kilo kaybı, aşırı terleme, saç dökülmesi, ishal, gözlerin ileri doğru çıkması gibi göz bulguları, kuvvet azalması, kadınlarda adet düzensizlikleri görülmektedir. Menopoz döneminde nispeten sık görülen hipertiroidi, bu dönemde zaten artan kemik erimesi riskini daha da artırır.

Hipertiroidi nasıl tedavi edilir?

Hipertiroit tedavisinde ilk etapta vücutta fazla üretilen hormonun dengelenmesi gerekir. Bunun için tiroit hormonlarının dokulara etkisini gideren ilaçlardan faydalanılabilir. Ama ideal tedavi yöntemi hormon üretimini azaltan ilaçlarla yapılır. Nodülsüzhipertiroidilerde aşırı hormon üretimi dengelendikten sonra kesin tedavi Cerrahi tedavi ile veya Nükleer Tıp Ünitesinde, atom tedavisi olarak bilinen radyoaktif iyot ile gerçekleştirilir. Nodülü olan olgularda ise kesin tedavi cerrahi olarak yapılır.

Özel Bir Nefes Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı Op.Dr.Tolga ÖZDEMİR

Tiroit Bezinin Az Çalışması (Hipotiroidi) Nedir?

Tiroitin az çalışması durumu ‘’hipotiroidi’’ olarak adlandırılmaktadır. Hipotiroidinin belirtileri; halsizlik, yorgunluk, konsantrasyon güçlüğü, kabızlık, çabuk üşüme ve soğuğa tahammülsüzlüktür. Bazen dermatolojik hastalıklardan kaynaklandığı düşünülen cilt kuruluğu, ciltte kabalaşma, turuncuya dönen renk değişiklikleri de tiroit bezinin az çalışması nedeniyle gelişebilir. Bu durumda bir endokrinoloji uzmanına başvurulmasında fayda vardır. Hipotiroidinin en bilinen nedeni sebebi bilinmeyen Haşimato hastalığıdır. Bu hastalıkta önce guatr vardır, daha sonra tiroit bezi küçülür ve hormon salgılayamaz hale gelir.

Hipotiroidiye neden olan diğer bir etken ise tiroit bezi ameliyatıdır. Ameliyatla büyük bölümü alınan tiroit bezi yeterli hormon salgılayamaz. Radyoaktif iyot tedavisi yapılan hastalarda da tiroit bezi hasar gördüğünden hormon salgılanması azalır ve hipotiroidi gelişir. Bazı ilaçlar da hipotiroidiye neden olabilir.

KÖTÜ HUYLU TİROİT HASTALIKLARI

Kötü huylu hastalıklar ise tiroit kanseri ise başlığı altında incelenir. Tiroidin kanserleri denildiğinde, genellikle tiroidin temel yapısında bulunan hücrelerden kaynaklanan kanserler anlaşılır. Dört tip tiroit kanseri vardır ve en sık iki tipi görüldüğünden, tiroit kanseri denince çoğu kez bu iki tip akla gelir. Bunlar, “papiller” ve “folliküler” tiroit kanserleridir.

Tiroid bezindeki hücrelerin kansere dönüşmesiyle oluşan bir kanser türüdür. Tiroid kanserleri genellikle boyunda bir kitle veya tiroid bezi içinde bir nodül olarak görülür. Nodül; bir bezelye tanesinden bir ceviz büyüklüğünde olabilen, hücrelerin kümeleşerek topluluklar yaratmasıyla oluşan hastalığa verilen isimdir. Soğuk (hormon salgısı olmayan) ve sıcak (hormon salgılayan) olarak ayrılabiliyor.

Ciddiye alınması gereken tipi, sıcak değil soğuk olanıdır. Çünkü bunlarda yaklaşık yüzde 15 kanserleşme ihtimali bulunuyor. Bu yüzden özellikle soğuk nodülü olanların vakit kaybetmeden iğneyle tiroid biyopsisi olması gerekiyor. Biyopsi yapılmasının nedeni ise nodülde kanser olup olmadığının saptanabilmesidir.(Hastanemizde bu işlem uygulanabilmektedir.)

ÖZEL BİR NEFES HASTANESİ

GENEL CERRAHİ BÖLÜMÜ

Op.Dr.Tolga ÖZDEMİR

“Sağlık Hattınız”

0288 415 7474

WhatsApp Hattımız:0541 415 7474